توضیحات کارشناس:
مالکیت انسان بر اموال و داراییهای خویش حق مشروع و غیر قابل انکار اوست؛ و در بهرهمندی از آن فرقی بین زن و مرد نیست. زنان نیز در استفاده از حق مالکیت خود و دخل و تصرف ناشی از آن همانند هر عاقل و بالغ دیگر؛ و در حدود موازین شرعی و اغراض عقلایی نیاز به اجازه و تصویب دیگری ندارند.
زنان حتی حق دارند که اطلاعات مربوط به اموال، حساب بانکی و گردش مالی خود را از دسترس دیگران حتی شوهر، پدر، مادر، فرزند و برادر دور داشته و محفوظ دارند. و بدون اجازه و حتی بی اطلاع هر یک از آنان به دیگری و یا هر کسی که صلاح میدانند کمک نمایند.
در کتاب استفتاءات امام خمینى؛ ج3، ص: 553 در این خصوص چنین آمده است:
س 19- این جانب داراى مقادیر زیادى سکّه و زینت آلات طلا مىباشم (مقدارى از آنها - از جمله تعدادى از سکّههاى طلا و چند زنجیر و مدالهاى کوچک را - خانوادۀ همسرم، و بقیّۀ طلاها را پدر و مادرم هنگام عقد ازدواج به من هدیه کردهاند. مقدارى را نیز هنگام تولّد فرزندانم اقوام اهداء کردهاند) اکنون مائل هستم آنها را تقدیم حضور مرجع و امامم بنمایم تا در جهت انقلاب به مصرف برسد. بفرمائید که اگر در این زمینه با همسرم مشورت نکنم و یا در صورت مشورت با مخالفت ایشان رو به رو گردم آیا شرعا اجازه دارم إقدام نمایم؟
ج- طلاجات و زینت آلاتى که ملک زن است اختیار آن با خود زن است، و اجازۀ شوهر شرط نیست.
س 20- آیا زن بدون إذن شوهر مىتواند با أموال خودش چیزى بخرد یا نه؟
ج- زن مىتواند با مال خودش خرید و فروش نماید.
بر همین پایه است که اسلام در عین حال که بر ضرورت اخلاق و گذشت و تفاهم و مدارا در زندگی مشترک تأکید دارد، طرفدار شفافیت و رعایت حدود و انظباط مالی بین زن و شوهر نیز میباشد. امر مهمی که متأسفانه به جهت باورهای اشتباه و یا ملاحظات و تعارفات بدفرجام، بسیاری از زندگیهای مشترک فاقد آن بوده و احیانا با گرفتاریها، مشکلات و فشارهای روانی ناشی از آن دست و پنجه نرم میکنند.
کم نیستند مردانی که به دلیل بی اطلاعی از احکام اسلام یا خدای ناکرده از سر تجاهل و تغافل، اختیار اموال و دارایی و حساب بانکی و حقوق زنان خود به دست گرفته و بدون اطلاع و رضایت زن، حتی با وجود اظهار مخالفت وی در آن تصرف کرده و ذمه خود به حق الناس مشغول و مدیون میسازند. یا این که آنان را از صرف مال خود در هزینههای خیرخواهانه و خداپسندانه، و مساعدت مالی به خویشان و نزدیکان حتی پدر و مادر، باز میدارند. و چه بسا در برابر مقاومت زن و اصرار وی بر حقوق شرعی خویش آشوب به پا کرده و زن را عملا بین آرامش زندگی و صرف نظر کردن از حق الهی خویش مخیر می سازند و کودکانه دل خوش میدارند که زن را به خواسته خود راضی و همراه نمودهاند.
بسیارند زن و شوهرانی که مالی از یکدیگر طلبکارند و برای نیازهای واجب و مستحب و مباح بدان محتاجند، اما با داشتن امکان پرداخت، حق را از یکدیگر دریغ نموده و از ادای آن استنکاف میورزند.
حال آن که اسلام هیچ یک از زن و شوهر را مجاز به خودداری از ادای حق هم و یا تصرف در ملک و دارایی دیگری بدون رضایت او نکرده است. و زن و مرد را صاحب اختیار اموال خود قرار داده و هر تصرف بدون اذن و رضایت صاحب مال را حرام، غصب و موجب ضمان میداند چه زن مرتکب آن شود و چه شوهر.
12/3/1392